Goede cijfers op school, het hoogste sportniveau en een leuk leven met veel contacten en hobby’s. Als maatschappij verwachten we veel van onze jeugd. Een eetstoornis gedijt goed in deze omstandigheden: op een negatieve manier helpt hij jongeren om ergens de controle over te houden. Misschien zouden we met z’n allen de lat eens wat lager kunnen leggen. Dat we tegen een kind zeggen: ‘Het is gewoon goed. Ook bij een 6 ben ik trots op je, want je hebt er hard voor gewerkt.’

‘Bij een eetstoornis gaat het niet alleen over het eten van die stomme boterham. Het gaat veel dieper. Jongeren met een eetstoornis hebben vaak een bepaald vervormd lichaams- of zelfbeeld, bijvoorbeeld door alle berichten op social media. Ze zijn zichzelf helemaal kwijt. En dat in een periode – de pubertijd – waarin ze vaak al onzeker zijn over hun lijf en de band met vrienden en ouders verandert.’

‘Om de onderliggende kern van een eetstoornis te kunnen behandelen moet eerst het eetgedrag worden aangepakt en genormaliseerd. Als sociotherapeut Jeugd bij Eetstoornissen Ursula in Leiden – een afdeling waar hoog specialistische zorg wordt geboden – help ik hierbij. Als een soort eetcoach praat ik met jongeren over hun gedachtes en angsten tijdens het eten. En wat er nodig is om bijvoorbeeld weer te gaan ontbijten of te lunchen op school. Ik realiseer me goed dat de jongeren niet voor hun lol naar mij toekomen. Daarom doe ik m’n best om het een beetje gezellig te maken, met leuke lampjes op m’n kamer. Ik geloof heel erg in een hulpverlenersrelatie waarbinnen cliënten zich veilig voelen en ik ook iets van mijzelf mag laten zien.’

‘Ouders van jongeren met een eetstoornis voelen zich vaak heel machteloos. Hun kind is ernstig ziek en ze kunnen daar niets aan doen. Binnen Ursula betrekken we hen daarom heel intensief bij de behandeling en leren we ze hoe ze de regie weer terug kunnen pakken. Door – net als ik – de eetstoornis los te gaan zien van hun kind. Als iets externs, een zelfstandig ding. ‘Ik ben nu in gesprek met de eetstoornis’, zeg ik vaak wanneer ik met hun kind praat.’

‘In meergezinsdagbehandelingen – bij Eetstoornissen Ursula voor het eerst gegeven en uitgevoerd – brengen we acht jongeren en hun ouders bij elkaar. Gedurende 15 dagen bieden we therapie en er wordt ook gezamenlijk ontbeten en warm geluncht. De eetmomenten zijn vaak heel spanningsvol. Samen met mijn collega’s begeleid ik hier vooral de ouders: ‘Hoe ga je de strijd met de eetstoornis aan maar blijf je je kind wel liefdevol steunen?’ Eén van mijn favoriete dagen is de dag dat ook de broers en zussen meekomen. De ‘Brusjesdag’. Sommige groepen spreken elkaar nog steeds en zoeken hulp bij elkaar. En dat is ook de kracht van deze behandeling. Dat je als groep een front vormt tegen de eetstoornis.’

‘Voor mij zijn de mooiste momenten als jongeren weer zichzelf worden en weer gaan deelnemen aan het leven. Met vrienden uit eten. Of dat ik een mailtje met foto krijg: Hé Fréderique, ik heb weer een donut gegeten. Het was helemaal niet zo spannend.’ Pas werd er op kantoor een pakketje bij me afgeleverd van een cliënt die precies één jaar geleden haar behandeling had afgesloten. Ze had een hele fotocollage meegestuurd van haar leven nu: ze had een leuke vriend, was op reis geweest en d’r studie was bijna klaar. En ze schreef: ‘Die eetstoornis is weg. Ik hoor ‘m af en toe nog wel, maar ik luister er niet meer naar.’ Dat vind ik zo fantastisch!’

‘Al van jongs af aan fascineren eetstoornissen me. Het is zo interessant dat er een bepaald ziektebeeld is dat de belangrijkste basisbehoefte van een mens – eten – kan stoppen. Als ik op school boeken moest lezen of een spreekbeurt moest houden, dan gingen deze altijd hierover. Voor mijn studie HBO Social work heb ik in 2020 stagegelopen bij Eetstoornissen Ursula. En na het halen van mijn diploma mocht ik daar direct beginnen als sociotherapeut Jeugd. Omdat ik ook graag de oorzaak van de eetstoornis wil behandelen ben ik dit jaar gestart met de opleiding tot orthopedagoog. Hiervoor ben ik minder gaan werken, wat ik wel jammer vind, want ik ben heel graag bij Ursula!’